Sposób stosowany w starożytności, nie wymagał stosowania żadnych maszyn ani urządzeń. Polegał na tym, że do worka wykonanego z mocnego płótna, wrzucało się dojrzałe oliwki, następnie worek był bardzo mocno wykręcany za pomocą drewnianych kijów, a z umieszczonych w nim oliwek był wyciskany sok.
Sposób stosowany w wiejskich zacofanych obszarach w początkach Imperium Rzymskiego. Polegał na umieszczeniu oliwek w kamiennej niecce, lub na płótnie. Następnie uderzając za pomocą specjalnych tłuczków (kafarów) wyciskano oliwę tak długo aż pozostał sam moszcz.
Na dużym drewnianym stole, z wyciętym na środku kanalikiem odpływowym umieszczano płócienny wór z oliwkami. Następnie robotnik w specjalnych drewnianych chodakach udeptywał worek przytrzymując się, w celu zachowania równowagi, specjalnymi sznurami podwieszonymi do sufitu. Oliwa kanałem na środku stołu spływała do kadzi. Ta metoda była stosowana w starożytności. Wypierana przez nowsze metody pozostała długo w małych zacofanych gospodarstwach rolnych.
Ciężkie kamienne walce były popychane tam i z powrotem za pomocą kija w wykutych w skale lub w kamieniu nieckach, do których wrzucano oliwki. System ten był powszechnie stosowany w małych gospodarstwach rolnych w Grecji i Rzymie w VI i V w. p.n.e. zanim zaczęto powszechnie stosować kamień młyński.
Składa się z okrągłej kamiennej podstawy ze stojącym po środku pionowym słupem (wałem). Za pomocą łożyska słup połączony jest z poziomą belką, na której znajduje się bazaltowe lub granitowe koło młyńskie. Za pomocą belki kamień był toczony w kółko po kamiennej podstawie, gdzie znajdowały się oliwki. Ten stary system obowiązuje do dnia dzisiejszego. Nie zmieniła się jego podstawowa struktura, natomiast ewoluowała zasada działania.
Ten typ młyna rozwijał się stopnowo poprzez wieki aż po dzień dzisiejszy. Obecnie jest stosowany w wielu fabrykach do rozdrabniania i ubijania oliwek lub tworzenia masy oliwkowej. Podstawa (solera) ma formę koła o różnych wymiarach. Może być murowana lub kamienna. Liczba kamieni młyńskich (pionowy i walec) zwiększała się z 2 do 6 w najnowszych modelach. Siłą napędową na początku byli ludzie, potem zwierzęta. W czasach nowożytnych - poczynając od końca XIX wieku zaczęto wykorzystywać rozwiązania hydrauliczne a później silnik elektryczny. Wtedy też został dołączony kosz zasilający urządzenie w oliwki oraz część, która kieruje masę oliwną w kierunku środka lub na zewnątrz w celu równomiernego mielenia.
Konstrukcja tego młyna pozwalała na mielenie oliwek w taki sposób by nie miażdżyć pestek. Wynika z tego, że w starożytności w niektórych gospodarstwach produkowano oliwę z samego miąższu, gdyż uważano, że pestki wpływają negatywnie na jakość oleju W czasie wykopalisk archeologicznych znajdowano pozostałości tego młyna razem z kamieniem młyńskim typu 'olearia', co sugeruje, że wyciśnięty miąższ razem z pestkami był poddawany dalszemu mieleniu. Resztki tego typu młynów zostały odnalezione w Afryce północnej i w dolinie rzeki Gwadalkiwir w Hiszpanii.
Młyn napędzany siłą wody. Woda napędza koło, które z kolei napędza kamień młyński, który mieli oliwki na masę. W dalszej części to samo koło napędza prasę, która wyciska z oliwek oliwę.
Najbardziej prymitywna z wszystkich pras, które działają w oparciu o zasadę dzwigni. Ucisk na prasę był powodowany przez belkę, na której końcu wieszano ciężki głaz.
Jest zbudowana w oparciu o klasyczną prasę służącą do wyciskania winogron przy produkcji wina (stosowaną aż po dziś dzień). Działanie jest analogiczne do dokręcania śruby, co powoduje wyciskanie oliwy. Do produkcji oliwy prasa była wykorzystywana od początku naszej ery aż do końca XVIII wieku.
Używana w czasach Rzymskich. Składała się z drewnianej ramy i pionowo umieszczonych desek. Na dolnej desce kładziono zawinięte w worek lub płótno oliwki. Następnie dwóch robotników (z każdej strony jeden) wbijało między deski kliny, co powodowało wyciskanie oliwy.
Bardzo efektywny i wydajny młyn. Oliwki były zgniatane na miazgę z bardzo dużą siłą.
Młyn składał się z dwóch półokrągłych kamieni, które były przez robotników obracane wkoło. Odległości były regulowane, co umożliwiało mielenie oliwek bez miażdżenia pestek. Metoda pochodzi z Grecji i była używana w całym imperium Rzymskim. Szczątki tego typu młyna zostały znalezione w Pompejach i pochodzą z I w n.e.
Zaczęto go używać w Hiszpanii pod koniec XVIII wieku. Jest to udoskonalona wersja młynu rzymskiego, w którym kamień cylindryczny zastąpiono kamieniem stożkowym. Dzięki temu kamień lepiej przylega do powierzchni i unika się efektu poślizgu.
Nagwintowany pal za pomocą kamienia jest mocno przytwierdzony do podłoża. Robotnik obraca palem powodując, że pozioma belka jest ciągnięta w dół.
Była powszechnie stosowana od XVII wieku. Na początku XX wieku została zastąpiona przez prasę hydrauliczną.
źródło:
- www.losMolinosDeSipan.com
- Pieralisi Espana, S.A